بهترین زمان تعویض روغن موتور

بازه زمانی در تعویض روغن مهم است؟

جالب است بدانید بی‌توجهی به بازه زمانی سه ماهه برای تعویض روغن موتور خودرو ناشی از نوعی غفلت همگانی است که تقریبا در همه جای دنیا رایج است و البته خیلی هم بی‌راه نیست!

آزمایش‌هایی که در سال ۱۳۸۷ شمسی / ۲۰۰۸ میلادی از سوی آزمایشگاه «بلک استون» در ایالات متحده صورت گرفت، حاکی از آن است که حتی اگر روغنی به مدت ده سال دست‌نخورده باقی‌مانده باشد، با وجود این‌که کثیف شده و برخی از خواص خود را از دست داده، اما همچنان قابل مصرف است و استفاده از آن آسیبی را متوجه خودرو‌ نمی‌کند!

در این حالت ممکن است بعضی از شاخص‌های روغن موتور دستخوش تغییراتی شده باشند؛ برای مثال «عدد قلیاییت» یا TBN) Total Base Number) را که یکی از شاخصه‌های بسیار مهم روغن است در نظر بگیرید. این عدد نشان می‌دهد روغن تا چه حدی توانایی مقابله در محیط‌های اسیدی را دارد و به طور عادی باید بالاتر از ده باشد. جالب اینجاست که پس از گذشت ده سال ممکن است این شاخص تا پنج هم کاهش یافته باشد، ولی باعث نمی‌شود روغن کارایی خود را به‌طور کامل از دست داده باشد.

همچنین محققان دریافتند این روغن مقداری از افزودنی‌های خود را همچنان حفظ کرده و با وجود این‌که درصد رطوبت آن کمی بالاست، استفاده از آن باعث آسیب رساندن به موتور خودرو نمی‌شود.

ممکن است این سوال برای شما هم به وجود آمده باشد که آیا می‌توان برای تعویض روغن موتور خودرو ده سال صبر کرد؟

واضح است که جواب این پرسش منفی است، اما اگر موعد زمانی تعویض روغن موتور خود را فراموش کردید، اصلا جایی برای نگرانی وجود ندارد.

اهمیت زمان در تعویض روغن موتور

حال این سوال مطرح می‌شود که اصلا چرا باید علاوه‌بر مسافت طی‌شده، محدوده زمانی هم برای تعویض روغن موتور مدنظر قرار داده شود؟

در جواب باید گفت با گذر زمان، روغن شروع به از دست دادن خواص اصلی خود می‌کند. هرچقدر بیشتر از عمر روغن موتور بگذرد، میزان گرانروی (ویسکوزیته) آن کاهش یافته و چسبناک‌تر می‌شود. به همین دلیل با گذشت زمان، از کارایی آن کاسته شده و توانایی خود را برای تسهیل لغزش اجزای موتور از دست می‌دهد.

چرا وجود روغن در موتور خودرو ضروری است؟

روغن موتور، یعنی مایه حیات خودروها به عنوان یک روان کننده برای قطعات موتور نقش مهمی را ایفا می کند. و وظیفه جلوگیری  از سایش دیگر قطعات موتور را دارد. یکی دیگر از وظایف روغن موتور این است که داخل موتور ها را همیشه و در هر شرایطی تمیز می کند. با جرات می توان گفت که بدون وجود روغن موتور؛ به هیچ وجه موتور خودرو بازدهی بالایی ندارد و عمل بی کاردبرد می شود.

چرا که وظیفه اصلی روغن موتور خودرو روان سازی و جلوگیری از اصطکاک اجزای متحرک موتور می باشد. همچنین روغنی که در موتور خودرو ریخته می شود؛ می تواند از فرسودگی جلوگیری کند و سر و صدای آن را کاهش دهد. قطعا موتوری که بدون روغن کار می کند؛ چند روزی بیشتر دوام نمی آورد و در صورت اصطکاک ها معیوب نیز می شود.

بهترین زمان برای تعویض روغن موتور خودرو

اغلب سازندگان خودرو‌‌‌ توصیه می‌کنند در خودروهای بنزینی با تکنولوژی روز دنیا هر ۱۲۰۰۰ هزار کیلومتر (۷۵۰۰ مایل)، یا هر سال یک بار، باید تعویض روغن شوند. البته شرایط ذکر شده در مورد کارکرد خودرو در حالت معمولیه و در شرایط سخت کارکرد قضیه کاملا فرق می‌کنه.

برای تعویض روغن موتور و فیلتر روغن، زمان مناسب تعویض روغن موتور خودرو به مسافت طی شده توسط خودرو و زمان ماندگی روغن در داخل کار‌تر موتور بستگی داره؛ چون تغییرات خواص روغن موتور، به مقدار کارکرد موتور و به مدت زمانی که روغن در موتور بوده، بستگی زیادی داره. البته موارد خاص مثل استارت زدن زیاد در هوای سرد یا حرکت زیاد در مسیرهای پر ترافیک، مدت زمان تعویض روغن موتور و فیلتر روغن‌‌ رو جلوتر می‌اندازه.

نحوه تعویض روغن موتور خودرو

موتور خودرو‌‌ رو خاموش کنید، روی یک سطح صاف و بدون شیب پارک کنید و مطمئن شید که موتور برای حداقل 5دقیقه خاموش بوده باشه.

میله تراز‌‌ را برداشته و تمیز کنید:

کاپوت‌‌ رو باز کنید و میله تراز روغن‌‌ رو برداشته و توسط یک پارچه تمیز روغن اون‌‌ رو پاک کنید.

سطح روغن‌‌ رو چک کنید:

به آرومی میله تراز‌‌ رو تا انتها در مخزن فرو کنید و اون‌‌ رو دوباره بیرون بیارید. سطح روغن باید بین خطوط مشخص‌شده‌ی میله تراز باشه. اگر سطح روغن به علامت پایین میله نزدیکه، نیازه که روغن خودرو‌‌ رو بیشتر کنید.

روغن‌‌ رو اضافه کنید:

برای این کار، سرپوش فیلتر‌‌ رو بردارید. مقداری روغن در اون بریزید و منتظر بمونید تا به انتهای موتور برسه. بعد دوباره سطح روغن‌‌ رو بسنجید؛ دقت کنید که بیش از حد روغن درون اون نریزید.

چرا باید سطح روغن را ارزیابی کنیم؟!

روغن برای موتور، مثل خون برای بدن انسانه؛ موتور بدون وجود اون نمی تونه فعالیت کنه. روغن موتور مثل بالشیه که بین اجزای متحرک موتور قرار می‌گیره؛ چون از برخورد اون‌ها با هم جلوگیری می‌کنه و از فرسودگی یا پارگی اون‌ها جلوگیری می‌کنه.

موتورهای امروزی حدود 1لیتر روغن به ازای هر 5000کیلومتر مسافت مصرف می‌کنند؛ بنابراین لازمه که سطح روغن رو در مواقع لازم بسنجید و در صورت نیاز اون‌‌ رو بیشتر کنید. بهترین زمان برای این کار هر ماه و قبل از رفتن به مسافرت‌های طولانیه.

وظیفه روغن موتور خودرو

روغن موتور وظیفه روان‌سازی، محافظت، تمیز نگه‌داشتن و خنک کردن موتور‌‌ رو به عهده داره. به علاوه روغن موتور، اصطکاک قطعات‌‌ رو کم می‌کنه و مانع فرسودگی و پارگی اون‌ها می‌شه. روغن موتور، هر گونه ته‌نشینی‌‌ رو از موتور خارج می‌کنه. روغن موتور همین‌طور به انتقال حرارت از درون موتور به بیرون کمک می‌کنه تا دمای فعالیت موتور، ایده آل بمونه. در این‌جا بهتره چند مورد از وظایف روغن موتور رو بررسی کنیم:

1= کاهش دادن سایش قطعات موتور

2= کاهش دادن اصطکاک قطعات متحرک موتور خودرو

3= خنک کردن قطعات داخلی موتور

4= تمیز نگه‌داشتن قطعات داخل موتور

5= آب‌ بندی کامل بین سیلندر و پیستون

6= محافظت قطعات موتور در مقابل خوردگی

7= کارکرد بهینه موتور در دماهای مختلف

سیاه شدن روغن نشان دهنده زمان تعویض روغن است؟

بسیاری تصور میکنند که سیاه شدن روغن دلیل خراب شدن ان است. در صورتی که عکس ان صادق است.یعنی اگر در یک دستگاه سالم روغن پس از مدتی استفاده سیاه نشد نیاز به تعویض دارد. در یک موتور سالم زود سیاه شدن روغن بعلت خاصیت پاکنندگی روغن موتور است. یعنی ماده افزودنی پاک کننده در روغن موتور.

دوده حاصل از احتراق را در خود بصورت معلق نگه می دارد و طبعا سیاه می شود.اگر روغن موتور شما دیر سیاه شده باید نگران شد.بدین معنی که روغن قدرت جدب و معلق نگه داشتن دوده ها و مواد زائد را ندارد. واین دوده ها و الودگی ها روی قطعات موتور و لابلای انها ته نشین شده و باعث عدم انتقال حرارت –سائیدگی –رینگ چسباندن و روغن سوزی بیش از اندازه و کاهش تراکم گاز و کشش موتور خواهد شد.

چند نکته در مورد روغن موتور خودرو

روغن های موتور با سطح کارآیی پایین تر به هیچ وجه نباید برای موتورهای با تکنولوژی بالاتر استفاده گردد. در مورد استفاده از روغن های با سطح کیفی بالاتر برای موتورهای قدیمی تر نیز بایستی جانب احتیاط را نگهداشت و در صورت لزوم تفاوت سطوح از یک درجه بیشتر نباشد. اختلاط دو نوع روغن موتور غیرهمنام و یا با دو سطح کیفی متفاوت دارای اثرات نامشخصی بوده و به هیچ وجه توصیه نمی گردد.

دلیل این موضوع تاثیر متقابل مواد افزودنی بعضا متفاوت موجود در روغن ها بر روی یکدیگر و ایراد صدمات شدید به موتور می باشد. با توجه به عوامل گوناگون از قبیل کیفیت سوخت، شرایط آب و هوایی، ترافیک، نوع رانندگی و بسیاری موارد دیگر کیلومتر کارکرد ذکر شده برای روغن موتور عموما قابل حصول نبوده و تعویض روغن قبل از رسیدن به حداکثر زمان کارکرد، توصیه می گردد.

هنگام تعویض روغن موتور خودرو، بهتر است فیلتر روغن نیر عوض شود. تعویض روغن با استفاده از دستگاه های مکش که از بالای موتور، روغن را تخلیه می نمایند چندان مفید نمی باشد. به دلیل تجمع رسوبات و آلودگی ها در کف کارتر روغن، تخلیه از انتهای کارتر موجب خروج بیشتر لجن و سایر آلاینده ها خواهد شد. متوسط زمان تعویض روغن در کشورهای پیشرفته صنعتی 13000کیلومتر و برای کشور ما، ایران این رقم حدود 3000کیلومتر می باشد.