علت خرابی صفحه کلاچ

صفحه کلاچ چیست؟

همه خودروهایی که گیربکس دستی دارند از صفحه کلاچ برخوردارند. صفحه کلاچ موجب می شود تا راننده خودرو را به حرکت در آورد و عمل تعویض دنده انجام شود. طول عمر صفحه کلاچ به طرز درست رانندگی کردن راننده می باشد. اگر راننده به خوبی رانندگی کند صفحه کلاچ عمر بالاتری خواهد کرد و می تواند نسبت به مدل های اتوماتیک عمر بالاتری داشته باشد. در ادامه به دلایل خرابی صفحه کلاچ خواهیم پرداخت.

علائم خراب شدن صفحه کلاچ

1- تمام شدن دیسک کلاچ

دور از دیدرس بودن مجموعه کلاچ موجب می‌شود که به‌سادگی متوجه تمام‌شدن آن نشده و به‌موقع برای تعویض آن اقدام نکنید. جنس دیسک کلاچ‌ها معمولی شبیه به لنت ترمز است. با تمام‌ شدن لنت کلاچ که وظیفه ایجاد اصطکاک با صفحه را برعهده دارد، انتقال نیرو ضعیف شده و دیسک بر صفحه ساییده می‌شود. تنبل‌شدن خودرو، افت شدید توان شتاب‌گیری، ضعف در کشش در سربالایی‌ها و ایجاد سر و صدا از مهم‌ترین علائم تمام‌شدن دیسک کلاچ است.

از آنجایی که تعویض دیسک مستلزم باز‌کردن کامل جعبه دنده است، زمانی که به هردلیلی مجموعه جعبه دنده را باز می‌کنند، به منظور کاهش هزینه‌های بعدی دیسک را نیز با نمونه‌‌های کاملا نو تعویض می‌کنند. ادامه حرکت با دیسک تمام‌شده موجب خط افتادن و آسیب دیدن صفحه نیز می‌شود که وابسته به میزان و شدت آسیب‌دیدگی مالک را مجبور به تعویض آن نیز می‌کند.

2- داغ شدن دیسک و صفحه

عملکرد کلاچ خودرو‌ها از نوع اصطکاکی است. اصطکاک نیز با خود حرارت بسیار زیاد به همراه دارد. با افزایش شدید اصطکاک میان دیسک و صفحه در دراز‌ مدت نه‌تنها میزان مصرف صفحه کلاچ افزایش چشمگیری پیدا می‌کند بلکه داغ‌شدن دیسک و صفحه موجب کاهش شدید اما موقت اصطکاک میان دیسک و صفحه شده و انتقال نیرو را با مشکل مواجه می‌سازد؛ حتی تا جایی که خودرو دیگر کشش کافی برای عبور از یک شیب با زاویه زیاد را ندارد.

این معضل خود را در نیم‌کلاچ کردن‌های طولانی و پیاپی در ترافیک‌های سنگین و در سربالایی‌ها به وضوح نشان می‌دهد و تنها راه حل آن پارک کردن و عدم استفاده از خودرو برای دقایقی است تا دیسک و صفحه رفته رفته خنک شده و حرارت خود را به محیط پس دهند. در ابرخودروهای قدرتمندی چون فراری، کوروت، لامبورگینی و … این مشکل با استفاده از صفحه کلاچ‌های دوبل و یا صفحه کلاچ جنس سرامیک و فیبر کربن برطرف شده است چرا که هرچه داغ‌تر شوند اصطکاک بیشتری از خود به نمایش می‌گذارند.

3- با شتاب زیاد رانندگی نمودن

برای افزایش طول عمر صفحه کلاچ، یکی از اصلی ترین فعالیت‌هایی که باید در نظر گرفته شود رانندگی ایمن و بدون شتاب است زیرا شتاب زیاد باعث استهلاک صفحه کلاچ می‌شود.

4- برهم‌خوردن تنظیم کلاچ

سیستم عملکرد دوشاخه کلاچ که مسئول متصل و جدا کردن دیسک به و از صفحه است، در کل ۳ نوع مختلف دارد؛ ۲ نمونه رایج و قدیمی آن عملکرد سیمی و اهرمی (Linkage – لینکِج) است و نمونه امروزی‌تر آن عملکرد هیدرولیکی است. در عملکرد نوع اهرمی تعدادی بازوی فلزی نیروی وارد بر پدال را به دوشاخه کلاچ منتقل کرده و عمل کلاچ‌گیری انجام می‌شود.

در عملکرد نوع سیمی که استفاده از آن در موتورسیکلت‌ها بسیار رایج است، این کار با کشش یک رشته سیم فولادی درست شبیه به سیم پدال گاز انجام می‌شود. از معایب این دو سیستم عملکرد کلاچ می‌‌توان به برهم خوردن تنظیم طول میله‌ها در نوع اهرم‌بندی ‌هنگام عبور از مسیرهای ناهموار (مخصوصا در خودروهای شاسی بلند) و پاره‌شدن سیم در نوع سیمی در دراز‌مدت اشاره کرد که در هر دو حالت قفل‌شدن کلاچ و خاموش‌شدن خودرو را به همراه دارد.

در این میان عملکرد نوع هیدرولیکی که درست شبیه به سیستم ترمز دارای ۲ سیلندر روغنی یکی در زیر پا و دیگری در تماس با دوشاخه کلاچ است. اگرچه این نوع نیز مشکلات منحصر به خود را دارد اما به عنوان برترین نوع عملکرد کلاچ به شمار می‌آید چراکه نه‌تنها به دلیل هیدرولیک بودن با کمترین فشار عمل می‌کند بلکه در زمان پیچ و تاب خوردن شاسی خودرو در عبور از مسیرهای ناهموار دچار برهم‌خوردن تنظیم و قفل‌ شدن کلاچ نمی‌شود.

5- آلودگی کلاچ

این موضوع زیاد رواج ندارد، اما آن چنان هم کمیاب نیست. چنین اتفاقی زمانی رخ می‌دهد که نوعی سیال (اغلب روغن) روی دیسک صفحه‌ی کلاچ بریزد. عایق بندی نامناسب و نشتی اغلب دلیل اصلی این اتفاق عنوان می‌شود. ولی بسیاری از سیال‌ها می‌توانند باعث بروز این مشکل شوند، مانند روغن هیدرولیک که سیلندرهای کلاچ را تقویت می‌کند. گریس نیز در صورت نصب نادرست صفحه کلاچ می تواند باعث آلودگی آن شود.

از مهمترین دلایلی که سبب خرابی کلاچ خودرو می‌شوند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

استفاده بی مورد از کلاچ ، نگه داشتن پا بر روی پدال کلاچ به مدت بسیار طولانی‌تر ، تعویض نکردن دنده به شکل درست ، استفاده از قطعات بی کیفیت و نامرغوب در سیستم کلاچ خودرو ، متوقف کردن اتومبیل در سربالایی‌ها به کمک کلاچ، استفاده از روغن غیر استاندارد در گیربکس ، قبل از تعویض دنده، پدال کلاچ را رها کردن توجه نمایید که هر یک از آیتم‌های مذکور در فوق، می‌توانند آسیب‌های جدی تری را به سیستم کلاچ اتومبیل تان وارد کنند.